DE HELENDE KRACHT VAN DE HEILIGE SHARING CIRCLE & DE TALKING STICK

Communiceren met je hart, je waarheid durven spreken, in liefde luisteren en verbinden. Het is mijn diepe overtuiging dat we de polarisatie en een héle hoop andere ellende in samenleving op kunnen lossen door het introduceren van Sharing Circles en het gebruik van de Talking Stick.

Uitdagende tijden, veel polarisatie

We leven in uitdagende tijden... Sinds maart 2020 staat de planeet in het teken van een virus. Wat begon als een prachtige uitbraak van solidariteit (heel even voelde de wereld echt “as one”) sloeg helaas al snel om in polarisatie. Voorstanders van lockdowns kwamen tegenover tegenstanders ervan te staan, “deugers” tegenover “asocialen”, “schapen” tegenover “wappies”, “muilkorfjes” tegenover “antivaxxers”, you name it, de hele samenleving raakte verdeeld. Zelden zijn we als mensheid meer gepolariseerd geweest dan nu. Of het nu over het coronabeleid, vaccinaties, complottheorieën, Black Lives Matters, Ukraïne/Putin of Zwarte Piet gaat (de oplossing wat betreft het Pietenprobleem ligt overigens totaal voor de hand, love is the answer as always: /de-nieuwe-aarde/harten-piet, maar dat terzijde): we staan met verhitte koppen tegenover elkaar. We schieten massaal in de verharding en luisteren amper nog naar elkaars standpunten.

De felheid waarmee dit alles gepaard gaat en het heftige framen maakt dat veel mensen zich niet meer uit durven te spreken. Om de lieve vrede te bewaren of uit angst voor de consequenties houden velen hun mond en slikken hun waarheid in. Dit is zorgwekkend. Want wanneer we als samenleving het gesprek niet langer met elkaar aan gaan, dan zijn we als collectief verloren. En als we persoonlijk onze waarheid niet langer spreken, dan zijn we als individu verloren. Slikken we onze waarheid in, dan slaat het naar binnen - alwaar het gaat etteren. Vroeg of laat gaat het daar rotten en zullen er klachten ontstaan. Zowel in onszelf als in de wereld om ons heen. Je waarheid inslikken is ziekmakend.

Omgedraaid werkt het echter bevrijdend: in jezelf uitspreken en voor je waarheid te gaan staan vind je bevrijding en empowerment. Uit beleefdheid of angst voor de reactie van de ander je mond maar houden is geen optie, die tijden zijn echt voorbij. Spreek je waarheid en speak up! Because the day you don't speak up for the things that matter to you is the day your freedom truly ends.

Spreek je waarheid maar blijf daarbij vriendelijk en beschaafd en spreek met compassie en empathie. Vanuit boosheid, verontwaardiging, frustratie, oordeel of minachting de ander aanvallen zal de situatie namelijk alleen maar verergeren. Door liefdevol doch krachtig je waarheid te spreken daarentegen bevrijd en empower je niet alleen jezelf, maar maak je ook de weg vrij voor anderen, zodat ook zij hun waarheid durven te gaan spreken. En met elk stapje dat één iemand in de juiste richting zet, wordt het voor iederéén makkelijker om die kant op te gaan.

Totdat het niet meer te stoppen is…

Communicatie- en mediation tools

Wat we daarom nodig hebben, now more than ever, zijn communicatie- en mediation tools om met elkaar in gesprek te gaan/blijven, en om daarbij de innerlijke kracht (terug) te vinden om onze waarheid te durven spreken. Ik wil mensen daarom graag kennis laten maken met het ritueel van de Sharing Circle (praatkring) en de power van de Talking Stick (praatstok), omdat ik ervan overtuigd ben dat dit belangrijke instrumenten zijn die bij kunnen dragen om uit de polarisatie te komen, en in onze eigen kracht te gaan staan.

De Sharing Circle is een prachtige manier om te delen wat je op je hart hebt, om problemen en conflicten op te lossen of gezamenlijk tot een beslissing te komen. Met je team, afdeling of vereniging, schoolklas, met vrienden en vriendinnen of tijdens een familieweekend, you name it, een Sharing Circle kan een waardevolle bijdrage leveren aan de samenwerking, vriendschap of familieband. Bevind je je in je leven in een groepssituatie waarin je je niet gehoord voelt, dan kan het ook enorm zinvol en helend zijn om de Talking Stick en Sharing Circle te introduceren.

Superpowers!

Het vergt moed om je waarheid te spreken. Helemaal in een tijd als deze. Het kan relaties onder druk zetten of tot baanverlies leiden, je kunt weggezet worden als "aluhoedje" of "useful idiot" - afhankelijk van waar je staat, je kunt buitengesloten worden, je kinderen kunnen gestigmatiseerd worden, etc. De kracht echter die je zult vinden door je diep verankerde waarheid uit te spreken en te gaan staan voor wie je bent, voor wat je voelt en voor waar je in gelooft is spectaculair. Het geeft kracht waarvan je misschien niet eens wist dat je die in je had: je waarheid spreken geeft SUPERPOWERS!

Voor veel mensen is het moeilijk om in alle openheid hun waarheid te spreken, omdat er angst op zit veroordeeld of weggehoond te worden. Vaak komt dit door oude wonden. Wonden uit vorige levens waarin we gestraft zijn toen we onze waarheid naar buiten brachten. De heilige Sharing Circle is een veilige plek om deze wonden te gaan helen. De belangrijkste stap die we hierbij te maken hebben, is om te communiceren vanuit het hart - niet vanuit het hoofd. Ons hart is de plek waar onze innerlijke waarheid zich bevindt en het is de plek die ons compassie, inlevingsvermogen en begrip leert te hebben, voor onszelf en voor de ander.

De Sharing Circle

De Sharing Circle, ook wel Talking Circle of Vredescirkel genoemd, is een eeuwenoud ritueel waarbij we samenkomen in een kring, om bij belangrijke gebeurtenissen gezamenlijk tot een beslissing te komen, om een specifiek doel of thema te bespreken, of simpelweg om met elkaar te verbinden en zaken te delen die we op ons hart hebben. Misschien wel de meest krachtige Sharing Circle is de Healing Circle. Deze kan eventueel geleid worden door een mediator. De Healing Circle is bedoeld om ruimte te geven aan onderlinge problemen, meningsverschillen of conflicten. Dit kan een specifiek probleem zijn dat een groep (team, afdeling, familie, klas, vereniging etc) met elkaar wil oplossen, maar men kan ook samenkomen simpelweg om iedereen de gelegenheid te geven zijn of haar hart te luchten, bijvoorbeeld als er spanningen zijn. Meestal is het eenvoudig kunnen luchten van ons hart, zonder dat anderen ons daarbij onderbreken, al genoeg om de lucht te klaren en ruimte te scheppen. Door te delen maken we de anderen deelgenoot van hetgene waar we mee worstelen en dit gehoord en gezien voelen verlicht onze last. En omdat het enkel om delen gaat - deelgenoten wordt niet gevraagd het probleem op te lossen, alleen om aan te horen - worden ze niet ongevraagd met jouw probleem opgezadeld.

Gelijkwaardigheid

Cirkelprocessen zoals de praatkring zijn gebaseerd op gelijkwaardigheid tussen deelnemers en het principe om macht met elkaar te delen in plaats van macht over elkaar te hebben. De symboliek van de cirkel, zonder begin of einde en met niemand op een prominente positie, dient om iedereen vanuit een gelijkwaardige positie aan te moedigen vrijuit en eerlijk te spreken en alle deelnemers krijgen een gelijke kans om gehoord te worden. Zowel praten als luisteren zijn belangrijk in de cirkel, omdat wederzijds begrip de basis legt voor een diepere, meer betekenisvolle discussie. Het basisdoel van een praatkring is om een veilige, niet-oordelende plek te creëren waar elke deelnemer de mogelijkheid krijgt om bij te dragen aan het gesprek of de discussie over moeilijke of belangrijke kwesties. De intentie is een veilige plek te bieden voor verbinding en dialoog.

De aanzet om naar elkaar te luisteren en elkaar te respecteren zal voor bewustwording zorgen binnen de groep. Naar verwachting zal er daardoor een sterkere groepsband ontstaan en een dynamiek die veel meer flowt. Aan de deelnemers wordt voorafgaand aan het kringgesprek gevraagd met een open houding erin te gaan, in plaats van de Sharing Circle in te gaan in de hoop of met als doel anderen te overtuigen of een specifieke uitkomst te verwachten. De gedachte is juist dat alle deelnemers ervoor open staan om te worden beïnvloed door wat er zich tijdens het proces aandient.

Je 'voeten vegen' voordat je de heilige praatkring betreedt: smudgen

Voordat de deelnemers de Sharin Circle betreden worden ze energetisch gereinigd middels smudgen:/de-nieuwe-aarde/smudgen. Smudgen is een heilige traditie voor het reinigen van het energieveld van mensen, dieren, ruimtes of objecten met behulp van de rook van bepaalde kruiden/bomen. Door te smudgen wordt ervoor gezorgd dat de deelnemers zuiver en gefocust de praatkring ingaan. Je zou het kunnen zien als dat ze "energetisch hun voeten vegen" voordat ze de ruimte/kring betreden.

De Talking Stick

Tijdens de Sharing Circle maken we gebruik van een traditioneel communicatiehulpmiddel, de Talking Stick genaamd.

Degene die de praatstok in handen heeft beschikt over de heilige macht van het woord. Dit geeft hem of haar het recht om als enige het woord te voeren en de moed en wijsheid om open en verstandig te spreken. Daarbij wordt verwacht dat hij of zij eerlijk en zuiver vanuit het hart spreekt, in de ik-vorm, in woorden die zacht en warm zijn. In Nederland hebben we er 'n handje van XX

De houder van de stok mag vrijuit spreken zolang als hij of zij nodig heeft (tenzij er een tijdslimiet aan de bijeenkomst zit).

De Talking Stick en het Sharing ritueel komen voort uit de tradities van de Native Indianen van Noord-Amerika, met name stammen in het Midwesten. Maar ook bij de Masai in Afrika kent men het gebruik van de praatstok.

Masai gids met een typische Masai Talking Stick in Ngorongoro, Tanzania

Traditioneel wordt de Talking Stick als instrument gebruikt tijdens raadsvergaderingen van stamoudsten, om te duiden wie het recht heeft te spreken. Al eeuwenlang beschouwen zij de praatstok als symbool van vrede. Ze gebruiken de stok om onderlinge problemen op een vreedzame wijze op te lossen en het heilige standpunt te delen. Volgens de Indianen dient de houder van de stok daarbij niet te vergeten dat hij of zij binnen zichzelf een heilige vonk van de Great Spirit draagt en daarom zelf óók heilig is.

Als je aanwezig bent bij een Sharing Circle of je start zelf een bijeenkomst waarbij gebruik wordt gemaakt van het praatkringritueel en de Talking Stick, herinner jezelf er dan aan de spiritualiteit, geschiedenis en traditie die in de creatie van de stok zijn gestoken te respecteren en waarderen, en de betekenis van jouw eigen deelname aan deze bijeenkomst die zo doordrenkt is met traditie.

Talking Sticks zijn meestal prachtig bewerkte stokken die met veel eerbied worden behandeld. Het ceremoniële object wordt versierd met bijvoorbeeld arendsveren en kristallen om het belang ervan te onderstrepen. Het is een betekenisvol en symbolisch object dat degene die de cirkel leidt, ook wel de 'cirkelbewaarder' genoemd, naar de cirkel brengt. De cirkelbewaarder kan de uitleg van de betekenis en symboliek van de praatstok opnemen in de cirkelactiviteiten.

Sommige stammen gebruikten een Talking Feather (praatveer) in plaats van een stok, andere stammen een vredespijp, een ‘Wampum’ riem, een heilige schaal, of ander voorwerp waarmee zij konden duiden wie het recht van spreken had. Wat het voorwerp ook moge zijn, het communicatiehulpmiddel representeert respect voor vrijheid van meningsuiting en verzekert de spreker dat hij of zij de vrijheid, bescherming en macht krijgt te zeggen wat in zijn of haar hart leeft. In zijn/haar eigen tempo en op zijn/haar eigen manier, zonder daarbij onderbroken te worden en zonder angst voor represailles, veroordeling of vernedering. Zo eenvoudig als het ritueel is, zo krachtig is de werking ervan.

De kracht van luisteren - De Luisterstok

De anderen in de kring luisteren zwijgend toe, zonder de houder van de praatstok - de spreker - te onderbreken. Van hen wordt verwacht belangstellend, empatisch en respectvol te luisteren. Je zou de praatstok daarom ook wel een luisterstok kunnen noemen, omdat het gebruik ervan ons ook leert om naar elkaar te luisteren. We mogen niet onmiddelijk antwoorden of onderbreken, ook al hebben we wellicht meteen een reactie of oordeel klaar, deze manier van delen geeft rust en ruimte voor iedereen. Door actief te moeten luisteren en niet meteen te kunnen reageren, krijgen we de gelegenheid om na te kunnen denken over wat de ander zegt en krijgen we inzicht in zijn of haar drijfveren en motivaties. Het creëert ruimte om te voelen en proberen te begrijpen wat de (on)zekerheden en opvattingen van de ander zijn en om zelf en met elkaar een (nieuwe) mening te vormen. Vaak is deze in alle rust gevormde mening minder scherp en met meer respect dan je oorspronkelijke eerste reactie. Zo kan de spreker helemaal zijn of haar verhaal, gevoel, mening of standpunt vertellen, wat het ook moge zijn wat hem of haar bezighoudt. En de luisteraars krijgen de gelegenheid om zich helemaal in te leven in het verhaal van de spreker.

In de heilige cirkel wordt ieders stem gehoord

Bij de Native American stammen leren kinderen al vanaf hun derde jaar aandachtig te luisteren en de mening van anderen te respecteren. Het is bij de Indianen een persoonlijke eer om toe te staan iedereen zijn of haar verhaal te laten doen. Alle anderen luisteren daarbij met respect, niemand spreekt voor zijn beurt. Men geeft enkel antwoord of advies als de praatstok of antwoordveer wordt aangereikt.

Antwoordveer

Aan elke praatstok zou minimaal één veer bevestigd moeten zijn, als antwoordveer. Degene die de praatstok heeft kan een antwoordveer geven aan een ander, wanneer de houder van de stok van diegene een advies of antwoord wilt. Wanneer iemand de antwoordveer krijgt aangereikt dan mag diegene spreken. De antwoordveer werd traditioneel overgenomen van een Amerikaanse zeearend (adelaar), die hoge idealen en vrijheid vertegenwoordigt, die voortkomen uit het zo goed mogelijk spreken van de volledige waarheid. Adelaarsveren zijn voor de Noord-Amerikaanse indianen heilig. De adelaar wordt door indianen beschouwd als de heerser van de lucht, met een connectie met de Schepper.

Respect, rust, begrip, diepte en verbinding

Als we naar de verhalen, wijsheid en lessen van elkaar leren luisteren, gaan we elkaar beter begrijpen en leren we op een respectvolle manier met elkaar om te gaan. De praatstok brengt rust en aandacht, zorgt voor meer diepte en verbinding en herinnert ons eraan om de mening van ieder levend wezen te respecteren. Het is gebleken dat er zo een positieve verbinding ontstaat tussen mensen. Heel simpel samengevat kun je concluderen dat de heilige Sharing Circle en Talking Stick als een medicijn zijn. Ze brengen heling :-)

Om deze reden worden de praatkring en praatstok ook in onze hedendaagse moderne maatschappij steeds populairder en doen hun intrede over de hele wereld, in bijvoorbeeld scholen, directiekamers en kleedkamers voor sportteams. Mensen uit allerlei culturen en uit alle lagen van de samenleving hebben de simpele kracht van de Talking Stick ontdekt. De stok wordt gebruikt in vergaderingen, in groepen waar belangrijke beslissingen genomen moeten worden, bij opleidingen en trainingen, bij het vertellen van verhalen, in spirituele ceremonies, et cetera. Het is een powerful en nuttig instrument voor iederéén.

In de eerste plaats: naar onszelf luisteren!

Heel belangrijk: de Talking Stick leert ons niet alleen aandachtig naar de ander te luisteren, de stok leert ons ook, first and foremost, naar onszèlf te luisteren. Wanneer we de stok in handen krijgen, wordt van ons gevraagd voordat we onmiddelijk beginnen te spreken, eerst even bewust stil te staan bij wat zich van binnen aandient. Zo leren we in de eerste plaats te luisteren naar onze eigen innerlijke stem. Het is belangrijk dat we naar onszelf leren luisteren, om erachter te komen wat we willen, wat bij ons past en om in balans te blijven. Want we kennen uiteindelijk allemaal onze eigen oplossingen. Die vinden we echter vaak pas als we de tijd krijgen om ons verhaal te vertellen en de ander daarbij zonder oordeel en met tijd en aandacht luistert.

Het is fijn om iets in handen te hebben wanneer we ons uitspreken. De Talking Stick biedt duidelijkheid en veiligheid aan degene die de stok in handen heeft, zo van ‘Ik ben nu aan het woord’. Zo komt er ruimte om te praten, te zwijgen, te beslissen, te zingen, te leren, etc. De weerstand die mensen soms voelen als er gedeeld moet worden met de Talking Stick is achteraf vaak omgeslagen naar opluchting, het bleek best fijn te zijn om dat te delen wat eerst niet zo belangrijk leek. Opluchting en blijdschap dat het goed voelt om dieper te gaan, net iets verder, om vanuit het hart te delen wat iemand in eerste instantie niet wilde of durfde.

Indien iemand in de cirkel voelt dat hij of zij de Talking Stick niet in ere kan houden met zijn of haar woorden, bijvoorbeeld vanwege hoogoplopende emoties, dient diegene zich te onthouden van spreken om zichzelf en het ritueel niet te onteren. Pas wanneer hij of zij de controle terug heeft over zijn of haar woorden krijgt hij of zij de praatstok terug om te kunnen spreken. Degene die de stok krijgt mag overigens ook de stok vasthouden en gewoon stil zijn, spreken is niet verplicht. Het is echter wel belangrijk, zeker met kinderen erbij, dat iedereen die de Talking Stick vast houdt zonder te spreken wel net zoveel respect krijgt als degenen die wel wat zeggen.

Als de houder van de stok is uitgesproken sluit hij of zij af met “AHO”, waarop de luisteraars dit eveneens beantwoorden met “AHO”. Dan wordt de Talking Stick overgedragen aan de volgende in de kring. Dit gebeurt kloksgewijs, of de spreker legt de praatstok in het midden van de groep en degene die iets wilt zeggen pakt de stok vervolgens op. Op deze manier gaat de praatstok van de één naar de ander tot iedereen voldoende gelegenheid heeft gekregen zich te uiten.

Conflicten oplossen - The Mediation Stick

Bij het oplossen van conflicten gebeurt het ontvangen van de Talking Stick onder één voorwaarde: voordat de ontvanger van de stok mag gaan spreken, moet hij of zij eerst samenvatten wat zijn of haar voorganger heeft gezegd. Pas als de voorganger vindt dat zijn of haar verhaal correct is samengevat en belangrijker nog, pas als hij of zij zich ook echt begrepen voelt, pas dan en alleen dan mag de ontvanger het woord gaan voeren. Dit is een essentieel onderdeel van het ritueel wat ervoor zorgt dat iedereen zich daadwerkelijk begrepen vóelt en ook daadwerkelijk begrepen wórdt. Je zou de Talking Stick daarom ook wel een Mediation Stick kunnen noemen :-)

Ook bij een conflict tussen twee mensen kan de stok op deze manier ingezet worden. Het is wat in mijn ogen de Talking Stick zo'n ongelofelijk krachtig instrument maakt. Het kan daadwerkelijk voor zeer powerful mediation zorgen. Het wil niet per se zeggen dat een conflict met gebruik van de stok altijd opgelost wordt, vaak wel maar het kan natuurlijk gebeuren dat mensen zulke totaal verschillende standpunten hebben dat ze er simpelweg niet samen uitkomen, maar omdat beide partijen door het gebruik van de Talking Stick echt de ruimte hebben gekregen hun standpunt uit te leggen en te beargumenteren en zich daarbij gehoord en begrepen voelen en zijn, is er een uitlaatklep geweest voor alle woede, frustratie, onbegrip, pijn etc, waardoor er plaats is gemaakt voor empathie, begrip, compassie etc en zo kunnen beide 'kampen' respectvol tot een "let's agree to disagree" komen. Daarmee is het probleem niet opgelost, maar er is wel een opening gemaakt naar respectvol met elkaar in gesprek blijven. Een hele belangrijke eerste stap.

Mochten jullie er nou ècht niet uitkomen samen en de ander wordt agressief, dan kun je de stok altijd nog als zelfverdedigingsstok gebruiken! 😉

Circel afsluiten

Wanneer iedereen aan de beurt is geweest wordt de Talking Stick terug gegeven aan degene die de Sharing Circle leidt, die het ritueel afsluit.

Ik hoop je hiermee enthousiast te hebben gemaakt voor het concept van de heilige Sharing Circle en Talking Stick. Introduceer de praatkring en praatstok op je werk, binnen je gezin, op school, binnen je sportteam, you name it, and be part of the solution.

Vind je het nog wat spannend om zelf meteen al een cirkel te gaan leiden, heb je eerst graag wat hulp erbij of is er behoefte aan begeleiding van een neutrale partij, dan kun je mij boeken om een cirkel te komen leiden. Ik kom als "cirkelbewaarder" een liefdevolle Sharing Circle neerzetten, waar iedereen welkom is om in een veilige setting te kunnen, mogen en durven delen wat hij/zij op zijn/haar hart heeft. Eventueel in combinatie met een workshop Je eigen Talking Stick maken (/oplossingen/talking-stick).

Kijk voor meer informatie hier: /diensten/cirkelleider

Wil je in de sacred circle ook graag heart opening medicine songs zingen, een hoop liedjes met lyrics en akkoorden vind je hier: www.song-circle.com/about-us en hier: www.medicinesongs.net/

♥

• Gitta Sluijters
  The New World Consciousness
  Amsterdam